Bezpłatne przekazanie infrastruktury gminie a podatek VAT

Czy inwestor, który postanawia nieodpłatnie przekazać gminie infrastrukturę wbudowaną z własnych środków, podlega obowiązkowi podatkowemu VAT?

Inwestor planuje przedsięwzięcie, którego realizacja zależy od wybudowania nowej drogi dojazdowej prowadzącej do jego nieruchomości. Czy wybudowanie takiej infrastruktury – całkowicie z prywatnych środków inwestora – i jej bezpłatne przekazanie na rzecz gminy oznacza opodatkowanie podatkiem VAT? Czy ma jakieś znaczenie fakt, czy droga powstanie na działce właściciela czy na terenie będącym własnością gminy?

Przy określaniu charakteru podatkowego czynności nieodpłatnego przekazania infrastruktury na rzecz gminy, kluczowe jest zaklasyfikowanie takiej formy darowizny jako dostawy towaru lub świadczenia usługi – informuje Bartłomiej Kuźniar z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Jeśli inwestor przekazuje drogę, która znajdzie się na jego gruncie, mamy do czynienia z dostawą towarów, a konkretnie dostawą gruntu wraz z naniesieniami, co podlega opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa VAT).

Natomiast gdy infrastruktura przekazywana jest na gruncie nie należącym do inwestora, lecz do gminy, nie stosuje się powyższej przesłanki (art. 7 ustawy VAT). Zdaniem organów podatkowych ta transakcja nie spełnia dyrektyw pozwalających zakwalifikować ją jako dostawę towaru. Zgodnie z kodeksem cywilnym, budynki i urządzenia trwale związane z gruntem należą do części składowych tego gruntu – a więc do własności właściciela danego gruntu. Wybudowana przez inwestora droga na terenie gminnym jest trwale związana z gruntem, więc jej właścicielem będzie według przepisów kodeksu cywilnego gmina – wyjaśnia Bartłomiej Kuźniar z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Przekazanie gminie infrastruktury na jej gruncie może więc być uznane za świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym każde świadczenie niebędące dostawą towarów jest usługą.

Podsumowując: poniesienie przez inwestora kosztów budowy infrastruktury na działce gminnej oraz jej nieodpłatne przekazanie stanowi nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (por. art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). Należy też podkreślić, że nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie w przypadku, gdy nie jest ono związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Jednak inwestor ma możliwość odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z infrastrukturą – zaznacza Bartłomiej Kuźniar z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Zawsze bowiem w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej podatkiem VAT podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Rozważmy teraz sytuację, w której inwestor buduje infrastrukturę dojazdową do swojej nieruchomości przy częściowym dofinansowaniu przez gminę. W tym przypadku część przekazana gminie nieodpłatnie, traktowana będzie analogicznie jak wyżej. Oznacza to, że przekazanie infrastruktury będzie nieodpłatnym świadczeniem usług niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT – mówi Bartłomiej Kuźniar z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Natomiast część dofinansowana przez gminę zostanie uznana za podstawę opodatkowania VAT na fakturze wystawionej przez inwestora, zgodnie z aktualnymi stawkami. Należy również zwrócić uwagę na nowelizację przepisów o VAT z 2017 r., która wprowadziła mechanizm odwrotnego obciążenia dla usług budowlanych. Może to mieć zastosowanie w przypadku częściowego dofinansowania projektu budowy infrastruktury przez gminę, jeśli fiskus uzna, że między gminą a inwestorem istnieje stosunek zlecenia wykonania drogi. W takim przypadku dofinansowanie powinno skutkować brakiem możliwości odliczenia całego VAT naliczonego na fakturach od firm budowlanych. Dotyczy to sytuacji, gdy faktury odnoszą się do inwestycji przekazanej gminie i obejmują usługi budowlane z załącznika nr 14 do ustawy o VAT (pozycje od 2 do 48).