Jak znieść współwłasność nieruchomości?

Nie ma jednego idealnego sposobu, aby znieść współwłasność nieruchomości, gdyż wszystko zależy od relacji między współwłaścicielami. Warto więc próbować osiągnąć porozumienie, aby przed sądem przedstawić już gotową propozycję podziału.

Zgodnie z ustawą z 23 kwietnia 1964 r. (kodeks cywilny), współwłasność oznacza sytuację, w której kilka osób może posiadać niepodzielną własność tej samej rzeczy. Współwłasność może wynikać m.in. z małżeństwa, spadku, spółki cywilnej, czynności prawnej lub orzeczenia sądowego.

Rodzaje współwłasności

Polskie prawo reguluje współwłasność w dwóch formach: współwłasność w częściach ułamkowych, regulowaną przez kodeks cywilny, oraz współwłasność łączną, cechującą się bezudziałowym charakterem. Współwłasność łączna może powstać wyłącznie na skutek określonych stosunków prawnych i ustaje wraz z ich zakończeniem, np. ustawowa wspólnota małżeńska. Natomiast współwłasność ułamkowa oznacza, że udział każdego współwłaściciela jest określony jako ułamek. Jeśli nie ustalono udziałów, przyjmuje się, że są one równe. Każdy współwłaściciel może zarządzać swoim udziałem według własnego uznania, przy zachowaniu interesów pozostałych współwłaścicieli. Konflikty między współwłaścicielami są częste, zwłaszcza w przypadku nieruchomości, i mogą prowadzić do konieczności zakończenia współwłasności.

Zakończenie stosunku prawnego

Zakończenie współwłasności oznacza likwidację stosunku prawnego między współwłaścicielami. Zgodnie z kodeksem cywilnym, każdy współwłaściciel ma prawo wystąpić z roszczeniem o zakończenie współwłasności, niezależnie od wielkości jego udziału. Należy jednak upewnić się, czy taka możliwość nie została wyłączona umową. Przedawnienie roszczenia o zakończenie współwłasności nie występuje, więc roszczenie może być zgłoszone w dowolnym czasie.

Umowa i postanowienie sądowe

Zakończenie współwłasności może nastąpić poprzez zawarcie stosownej umowy lub wydanie odpowiedniego postanowienia przez sąd. Umowa dotycząca nieruchomości musi być zawarta w formie aktu notarialnego, aby była skuteczna. Wniosek o zakończenie współwłasności nieruchomości może być złożony do sądu rejonowego. Opłata sądowa jest stała, niezależnie od wartości nieruchomości. Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym, a jeśli strony są zgodne, postanowienie może zostać wydane już na pierwszym posiedzeniu, co ogranicza koszty.