Kiedy można wyciąć drzewo bez zezwolenia?

Zgodnie z orzecznictwem sądowym, nie można karać właściciela nieruchomości za wycięcie drzewa bez zezwolenia na jego terenie, jeżeli nie zostało ono usunięte bez jego wiedzy.

Często zdarza się, że dochodzi do kradzieży drzew z prywatnych terenów leśnych. W takich sytuacjach właściciel gruntu, na którym doszło do wycięcia, może ponieść odpowiedzialność karną za wycinkę drzewa bez wymaganego zezwolenia. Kary można uniknąć, udowadniając przed sądem, że wycinka drzewa nastąpiła bez wiedzy właściciela i nie podjął on decyzji o takim działaniu. Takie wydarzenie miało miejsce w Poznaniu, gdzie Sąd Administracyjny (sygnatura akt: IV SA/Po 261/13) uchylił rozporządzenie jednej z gmin. Wójt nałożył karę na właściciela terenu, z którego usunięto drzewo bez zezwolenia (właściciel nie uiścił również odpowiedniej opłaty z tego tytułu). W toku postępowania okazało się, że wycinka drzewa miała miejsce bez wiedzy właściciela. Firma, która posiada teren, nigdy nie wyraziła zgody na usunięcie drzewa, w związku z czym nie wystąpiła o zezwolenie. Decyzję o wycince podjął ktoś inny, kogo nie udało się zidentyfikować w trakcie postępowania, i zrobił to bez wiedzy posiadacza nieruchomości. Wójt nałożył więc karę na właściciela w wysokości trzykrotności wartości opłat za usunięcie drzewa. Uzasadnił swoje działanie tym, że brak wykrycia sprawcy i zaniedbania w nadzorze nad nieruchomością nie wpływają na możliwość nałożenia kary administracyjnej. Według wójta, nie istniało znaczenie, kto tak naprawdę wyciął drzewo. Jego decyzję poparło Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Jednakże instancja odwoławcza, do której trafiła sprawa, nie zgodziła się z takim podejściem. Sąd w wyroku anulującym postanowienie wójta stwierdził, że nie można karać właściciela nieruchomości, ponieważ nie wiedział on o wycince drzewa na swojej własności i nie mógł wyrazić na to zgody. W momencie, gdy wydarzenie miało miejsce za jego plecami, nie miał możliwości przeciwdziałania – tak zdecydował Sąd Administracyjny. Jak wyjaśnia Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl, działanie sądu jest logiczne i uzasadnione – brak jest przepisu lub normy regulującej dbanie o drzewa na danym terenie. Skoro prawo nie nakłada na właściciela obowiązku dbania o drzewa na jego nieruchomości, nie ma podstaw prawnych do nałożenia na niego kary administracyjnej.

Należy pamiętać, że aktualnie obowiązują zmienione przepisy prawa. Zmodyfikowane przepisy ustawy o ochronie przyrody pozwalają na wycinkę drzew bez zezwolenia, jeśli nie są one starsze niż dziesięć lat (dotychczas nie było możliwe usuwanie drzew w wieku do pięciu lat).