Zwolnienie z VAT a status zbywanego gruntu

Jakie kryteria należy spełnić, aby dostawa niezabudowanych gruntów była zwolniona z podatku VAT? Jakie dokumenty są niezbędne do prawidłowego określenia statusu nieruchomości?

Opodatkowanie gruntów budowlanych

Sprzedaż gruntów budowlanych jest opodatkowana standardową stawką 23% VAT. Takie transakcje nie kwalifikują się do zwolnienia z podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, który pozwala na zwolnienie dostawy niezabudowanych gruntów (innych niż tereny budowlane). Grunty budowlane to te przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub, jeśli plan nie istnieje, z decyzją o warunkach zabudowy.

Dokumentacja potwierdzająca status gruntu

Akty prawa miejscowego, takie jak plan zagospodarowania przestrzennego czy decyzja o warunkach zabudowy, określają status danej nieruchomości. Dlatego przy analizie sposobu opodatkowania niezabudowanej działki konieczne jest sięgnięcie po te dokumenty. Ważne jest także ustalenie statusu każdej działki osobno, nawet jeśli wszystkie są objęte jedną księgą wieczystą. Podatek VAT naliczany jest bowiem osobno dla każdej działki ewidencyjnej.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Jeżeli transakcja spełnia kryteria zwolnienia z podatku VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wysokość tego podatku to 2%, a obowiązek zapłaty spoczywa na nabywcy nieruchomości. Notariusz dokonujący aktu notarialnego ma obowiązek pobrać i odprowadzić ten podatek.

Ważny wyrok sądowy

Warto zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. akt: I SA/Bk 510/17). Sąd rozstrzygnął, że przeniesienie własności gruntów w zamian za odszkodowanie również stanowi dostawę, nawet jeśli jest wynikiem wywłaszczenia przez organ władzy publicznej. Odszkodowanie jest wówczas traktowane jako wynagrodzenie za przeniesienie własności, co oznacza obowiązek opodatkowania transakcji VAT. W tej sprawie grunty nie mogły zostać zwolnione z VAT, ponieważ w planie miejscowym były przeznaczone pod zabudowę.