Kiedy dochodzi do zawieszenia postępowania administracyjnego?

Procedury administracyjne mogą dotyczyć różnych kwestii, takich jak zwrot nieruchomości podlegających wywłaszczeniu, ustalenie warunków zabudowy, odszkodowanie za nieruchomość przejętą na rzecz Skarbu Państwa czy wydanie zezwolenia na budowę. Postępowanie to może być prowadzone przez różne organy administracji publicznej, włączając w to burmistrza, wójta, prezydenta miasta, starostę, a nawet wojewodę. Czasem wszystko przebiega sprawnie i procedura kończy się w ciągu miesiąca. Jednakże pojawiają się sytuacje, które są skomplikowane i nieprzewidziane. Wtedy często konieczne jest zawieszenie postępowania administracyjnego. Ma to miejsce szczególnie w sprawach, w których uczestniczy wielu interesariuszy lub w przypadkach o skomplikowanym stanie faktycznym, gdzie zebranie materiału dowodowego trwa kilka miesięcy, a nawet lat.

Obligatoryjne powody zawieszenia postępowania

Przyczyny zawieszenia postępowania administracyjnego zostały określone w ustawie – Kodeksie postępowania administracyjnego. W artykule 97 tego aktu wskazano przyczyny obligatoryjne, a w artykule 98 przyczyny fakultatywne. W przypadku pierwszych organ ma obowiązek zawieszenia postępowania, a w odniesieniu do tych drugich ma taką możliwość. Obowiązkowe zawieszenie postępowania zachodzi zwłaszcza wtedy, gdy jedna ze stron umiera i istnieje konieczność ustalenia jej spadkobierców. Podobna sytuacja występuje, gdy umiera przedstawiciel ustawowy strony lub gdy strona lub jej przedstawiciel ustawowy traci zdolność do czynności prawnych. Inną przyczyną konieczności zawieszenia postępowania jest wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego, gdy postępowanie prowadzone było z udziałem zarządcy sukcesyjnego. Często spotykaną sytuacją jest także konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, jeśli rozpatrzenie sprawy zależy od tego zagadnienia wstępnego.

Fakultatywne powody zawieszenia postępowania

Oprócz obligatoryjnych przyczyn zawieszenia postępowania istnieje również przyczyna fakultatywna, a mianowicie strona, na której żądanie wszczęto postępowanie, może zwrócić się z wnioskiem o zawieszenie postępowania. Oczywiście takiemu działaniu nie mogą się sprzeciwić inne strony. Zawieszenie nie może też naruszać interesu społecznego. W takiej sytuacji organ prowadzący postępowanie administracyjne zawiesi postępowanie na podstawie stosownego postanowienia. Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane. Sprawa w pewnym sensie umiera zatem śmiercią naturalną – wskazuje Robert Tomaszewski.

Problem dotyczy tylko zagadnienia wstępnego

W przypadku zawieszenia postępowania administracyjnego organ administracji podejmie oczywiście odpowiednie działania, aby umożliwić wznowienie postępowania. W przypadku zgonu strony, zobowiąże zatem potencjalnych spadkobierców lub inne strony postępowania do przedstawienia stosownego dokumentu dziedziczenia lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku. Większość przyczyn zawieszenia postępowania nie budzi kontrowersji. Wszystko opiera się na wymianie odpowiednich dokumentów. Jedynym, czasami kontrowersyjnym, powodem zawieszenia jest zagadnienie wstępne. Jest to dość niejasne określenie, które często prowadzi do konfliktów między stronami postępowania. Zagadnienie wstępne musi mieć charakter stricte prawny, a nie związany z ustaleniami stanu faktycznego. Przykładowym zagadnieniem wstępnym może być postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia, jeśli podstawowa sprawa dotyczy wydania pozwolenia na budowę.